Rating: 0
Content: Devletlerin devamlı bütçe açıkları ile mücadele etmesi, çok uluslu işletmelerin devlet gelirlerine olan katkı paylarının yetersizliği ve bu konuda oluşan kamuoyu baskısının yanında vergi cennetlerinin birçok ülkeden daha çok doğrudan yatırım alması; BEPS’i (Base Erosion and Profit Shifting) son 3 yılın en popüler vergi ve mali politika konusu haline getirdi. 2015 yılı BEPS alanında sıcak gelişmeler ile kapandı. Türkiye’nin de desteklediği BEPS planları doğrultusunda 2016 yılında özellikle çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları modellerinde ve Transfer Fiyatlandırması uygulamalarında güncelleme yapılması bekleniyor.
OECD bünyesinde geliştirilen ve 2013 yılı Temmuz ayında duyurusu yapılan BEPS aksiyon planları G20 üyeleri tarafından da desteklenerek ülkelerin politik gündeminde önemli bir yer aldı. BEPS planı kapsamında zarar verici vergi planlamaları ve vergi kayıp/kaçağına yol açan uygulamalar ile mücadele etmeyi ve uluslararası vergi alanında bilgi paylaşım imkânını artırmayı hedefleyen 15 aksiyon planı geliştirildi.2
Arada geçen sürede bu aksiyon planlarının taraf olan ülkeler nezdinde değerlendirilmesi, görüşlerin paylaşılması, ortak hareket alanlarında anlaşılması gibi süreçler yaşandı.
Açıkçası, birçok ülkenin içinde yer aldığı ve zaman zaman çıkarların çeliştiği bu sürecin somut bir sonuç vereceğine inananların sayısı çok fazla değildi. Ancak OECD komisyonunun ısrarlı takibi, üye ülkelerin siyasi desteği ve vergi politikaları ile ilgili kamuoyunun yakın ilgisi birleşince BEPS planında somut adımlar atılmaya başlandı.
Son olarak 5 Ekim 2015’te yapılan OECD toplantısında BEPS kapsamında hayata geçirilmesi teklif edilen 15 aksiyon planının son hali duyuruldu. Böylece, bu tarih itibarıyla BEPS planının tartışma ve tasarım sürecinin tamamlandığı ve artık uygulama sürecinin başladığı ilan edildi.
Alınan Kararlar Bağlayıcı mı?
OECD’nin duyurduğu BEPS planı aslında bağlayıcı olmayan bir tavsiye kararı niteliğinde ama bu aşamaya kadar planı destekleyen ülkelerin uygulamayı yerine getirmemesi halinde uluslararası kamuoyunda tepki ve yaptırımlarla karşılaşması mümkün. Ayrıca AB bünyesinde OECD benzeri çalışma yapan komisyonun, benzer planları AB üyesi ülkeler için de bağlayıcı olarak gündeme getirmesi bekleniyor.
2016 yılında, ülkelerin gerek yerel mevzuatlarında gerekse uluslararası vergi anlaşmalarında BEPS planı ile uyumlu düzenleme ve değişiklik çalışmaları gündemimizin üst sıralarında yer almaya devam edecek.
Türkiye’de BEPS ile Bağlantılı Düzenleme ve Değişiklikler
Türkiye başından beri BEPS planını desteklediğini açıklayan ülkeler arasında. Ancak Türkiye’de Maliye Bakanlığı nezdinde (bildiğimiz kadarıyla) BEPS planı kapsamında düzenlemelerin tartışıldığı özel bir çalışma grubu yok. Bunun sebebi kısmen Türk vergi mevzuatının özel yapısı, kısmen de bazı BEPS konularında hali hazırda “muhafazakar“ bazı düzenlemelerin yer alıyor olması. (Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum, Örtülü Sermaye, Vergi Cennetleri ile mücadele vb).
2016 yılında özellikle Türkiye’nin yatırımlar için taraf olduğu ülkelerde yapılacak düzenlemeleri ve Türkiye’nin de taraf olduğu çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları modellerindeki güncellemeleri yakından takip etmek gerekecek. Türkiye’deki yatırımcı ve iş insanlarını kısa vadede doğrudan etkilemesi beklenen düzenlemelerin transfer Fiyatlandırması ile ilgili yapılması beklenen değişiklikler (Aksiyon planları: 8, 9, 10 ve 13) olacağını düşünüyoruz. Bu kapsamda işlemleri olan firmaların olası değişiklikleri yakından takip etmesi önemli olacak. Ardından, gerek Türkiye’de yatırımı olan yabancı şirketleri gerekse Türkiye dışında yatırım yapan Türk şirketlerini etkileyeceğini düşündüğümüz Çifte Vergilendirmeyi Önleme anlaşmalarından yararlanma koşullarını sıkılaştıran (Aksiyon 6) ve yabancı şirketlerin işyeri (Permanent Establishment) esasında vergilendirilmekten kaçınmasını zorlaştıracak düzenlemelerin (Aksiyon 7) Türkiye’de gündem yaratacağını öngörüyoruz. Daha uzun vadede, dijital ekonominin vergilenmesi (Aksiyon 1), zararlı vergi rejimlerinin engellenmesi (Aksiyon 5) ve vergi alanında ülkeler arası bilgi değişim imkanlarının arttırılması (Aksiyon 15) Türkiye gündemini etkileyebilecek düzenlemeler gibi görünüyor. Ancak bu planların detaylarında ülke bazında değişiklikler olabileceği, ülkelerin kendi önceliklerine göre bazı düzenlemeleri daha hızlı hayata geçirirken bazılarını zamana yaymayı veya farklılaştırmayı tercih edebileceğini de öngörüyoruz.
Hayata geçirilme süreci başlıyor
Uluslararası ekonomik düzen "yeni normal" arayışını sürdürürken vergi politikalarında da önemli değişiklikler gündeme geliyor. BEPS bunlar arasında siyasi destek ve kamuoyu ilgisi bakımından en popüler olanı. 2015 Ekim ayı itibariyle BEPS’in önerdiği düzenlemelerin planlama aşaması bitti ve artık 2016’da bunların hayata geçirilmesi sürecini göreceğiz. Ancak bu sürecin ülkelerin politik tercihlerinden etkileneceği ve önerilen aksiyon planlarının her ülkede içerik ve zamanlama olarak farklı şekilde değişikliklere yol açacağına dikkat etmek gerekiyor. Türkiye’de kısa vadede en önemli değişiklikler Transfer Fiyatlandırması ve Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları’nın uygulaması alanlarında gündeme gelebilir. Özellikle gelişmiş ekonomilerin kamuoyunda bu vergisel düzenlemeler yakından takip edilecek ve popüler gündem maddeleri olmaya devam edecek gibi gözüküyor.
1OECD bünyesinde geliştirilen ve “Vergi Matrah Aşındırması ve Kar Aktarımı“ konusunda vergisel düzenlemeler içeren aksiyon planına verilen genel isim.
2Söz konusu aksiyon planlarının içeriği için OECD sitesinde yer alan duyuru
AuthorName: Ayhan Üstün
AuthorName:ID: 29
CategoryName: BEPS
CategoryName:ID: 107
ShortDescription: Devletlerin devamlı bütçe açıkları ile mücadele etmesi, çok uluslu işletmelerin devlet gelirlerine olan katkı paylarının yetersizliği ve bu konuda oluşan kamuoyu baskısının yanında vergi cennetlerinin birçok ülkeden daha çok doğrudan yatırım alması; BEPS’i…
Date: 5/7/2016
