Yazar: admin

Sirküler No: 3111

Bilindiği üzere Kurumlar Vergisi Kanununun 13’ üncü maddesinde, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

25/02/2020 tarih ve 31050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2151 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile, Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar’ın yürürlüğe konulmasına Kurumlar Vergisi Kanununu 13’üncü maddesi gereğince karar verilmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 01.09.2020 tarih ve 31231 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 Seri No’lu Genel Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair 4 Seri No’lu Tebliğ ile; 

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı hükümlerinin uygulanmasında Türkiye’deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların ilişkili kişilerle mal veya hizmet alım ya da satımında gelirlerinin tam ve doğru olarak beyan edilmesi ile belgelendirme yükümlülüklerine ilişkin raporlar ve formların belirlenen sürelerde ibraz edilmesini sağlamaktır.

Belgelendirmeye ilişkin raporlar;

1-) Genel rapor,

2-) Yıllık transfer fiyatlandırması raporu,

3-) Ülke bazlı rapor,

4-) Transfer fiyatlandırması, kontrol edilen yabancı kurum ve örtülü sermayeye ilişkin formdan oluşur.

1-) Genel rapor;

Çok uluslu işletmeler grubuna bağlı ve bir önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisi de 500 milyon TL ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından hazırlanır.

İlk genel rapor hazırlanması için;

-Çok uluslu işletmeler grubuna bağlı bir kurumlar vergisi mükellefi olması,

-İlgili hesap döneminden bir önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisinin de 500 milyon TL ve üzerinde olması gerekmektedir.

Genel raporun, çok uluslu işletmeler grubuna bağlı kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, ilgili hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda, idareye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi gerekmektedir.

İlk genel raporun, 2019 hesap dönemi için 31.12.2020 tarihine kadar, özel hesap dönemine tabi olanlar ise, 01.01.2019 ‘dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlanması gerekecektir.

2-) Yıllık transfer fiyatlandırması raporu ve hazırlaması gereken mükellefler grupları;

-Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına kayıtlı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptığı yurt içi ve yurt dışı işlemler,

-Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde ilişkili kişilerle yaptığı yurt dışı işlemler,

-Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle

yaptığı yurt içi işlemler,

-Tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt dışı şubeleri ve serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişilerle yaptığı (serbest bölgedeki şubeleri dahil) işlemler, 

Yıllık transfer fiyatlandırması raporunun, kurumlar vergisi beyannamesi verilme süresine kadar hazırlanması, istenmesi durumunda idare veya vergi inceleme yetkililerine ibraz edilmesi zorunludur.

3-) Ülke bazlı rapor:

Raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin konsolide finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi veya vekil işletmesi, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar ülke bazlı raporu hazırlar ve elektronik ortamda İdareye sunar.

Konsolide finansal tabloların Avro dışında bir para biriminde düzenlenmesi halinde, 750 milyon Avro olan haddin hesaplanmasında, raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap dönemi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından duyurulan döviz alış kurlarının yıllık ortalaması dikkate alınacaktır.

Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında farklı para biriminin kullanılması durumunda buna ilişkin açıklamalara da ülke bazlı raporda yer verilmelidir. 

Ülke bazlı rapor, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar hazırlanır ve elektronik ortamda İdareye sunulur.

İlk ülke bazlı raporun, 2019 hesap dönemi için, 31/12/2020 tarihine kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir.

Özel hesap dönemine tabi olunması durumunda, ilk ülke bazlı raporun, 1/1/2019’dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlanması ve ilgili özel hesap döneminin bitimini takip eden on ikinci ayın sonuna kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir.

Ülke bazlı raporlamaya ilişkin herhangi bir muafiyet bulunmamakta olup, raporlanan hesap dönemi için belirlenen haddi aşan çok uluslu işletmeler grubu, ülke bazlı raporu hazırlamak ve elektronik ortamda İdareye sunmak zorundadır.

Ülke bazlı rapora ilişkin olarak Ek-6’daki içeriğe uygun şekilde düzenlenen tablolar, Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) uygulamasında yer alan açıklamalar doğrultusunda doldurulur ve elektronik ortamda xml formatında gönderilir.

4-) Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form:

Kurumlar vergisi mükelleflerinin, ilişkili kişilerle bir hesap dönemi içinde yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri ile ilgili olarak Ek-3’te yer alan form doldurularak, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bağlı bulunulan vergi dairesine göndermesi gerekmektedir.

Formun doldurulmasında, her bir ilişkili kişi bazında yıllık toplam net tutarı 30.000 TL’nin altında olan mal veya hizmet alım ya da satım işlem bilgileri ile söz konusu ilişkili kişi bilgilerine yer verilmesine gerek bulunmamaktadır. 

Ceza Uygulaması:

Teşebbüs sahibi ve kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunarak tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı yapmaları durumunda Vergi Usul Kanununun ilgili ceza hükümleri tatbik olunur. 

Bu Tebliğ ile İdareye ibraz etme zorunluluğu getirilen rapor, bildirim ve diğer bilgi ve belgeleri bu Tebliğde belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bilgi verenler hakkında Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca cezai işlem uygulanacaktır.

Transfer fiyatlandırmasına ilişkin belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, örtülü olarak dağıtılan kazanç nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş veya eksik tahakkuk ettirilmiş vergiler için vergi ziyaı cezası %50 indirimli olarak uygulanır.

Ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formu her yıl raporlanacak hesap dönemini takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar verilmesi gerekmekte olup, 2019 hesap dönemine ve 01/01/2019’dan sonra başlayan özel hesap dönemine münhasır olmak üzere, 30/10/2020 günü saat 23:59’a kadar Ek-5’teki form doldurularak elektronik ortamda verilmesi gerekecektir.

Yürürlülük tarihi: 01.09.2020 dir

Bilgilerinize sunar, sağlıklı günler dileriz.

Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

PDF olarak görüntülemek için tıklayınız.

 

 

Sirküler No: 3108

6217 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi uyarınca, kiracısının tacir veya tüzel kişi olduğu işyeri kira sözleşmelerinde Türk Borçlar Kanununun kiracıyı koruyan dokuz maddesinin yürürlüğü sekiz yıl süre ile ertelenmiş ve 01 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Erteleme öngören 6217 sayılı Kanunun geçici 2. Maddesine göre;

“Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”

Kira sözleşmesinin ertelemenin kapsamına girmesi için ilk koşulu “işyeri kirası” olmasıdır. İkincisi ise, kiracısının ya Türk Ticaret Kanunu (TTK) anlamında tacir olması yahut tacir sıfatını taşımasa bile özel veya kamu hukuku tüzel kişisi olması gerekmektedir. Bu çerçevede özel hukuk tüzel kişileri olan anonim, limited, kollektif ve komandit şirketler ile kooperatifler, dernekler ve vakıflar erteleme kapsamındayken; adi ortaklığın veya bir esnafın kiracı olduğu işyeri kiraları bu hüküm kapsamında değildir. Ertelenen hükümler;

– m:323 Kira ilişkisinin devri; Kiracı, kiraya verenin yazılı rızasını almadıkça, kira ilişkisini başkasına devredemez. Kiraya veren, işyeri kiralarında haklı sebep olmadıkça bu rızayı vermekten kaçınamaz. İşyeri kiralarında devreden kiracı, iki yılı geçmemek şartıyla kira sözleşmesinin süresi bitinceye kadar devralan yeni kiracıyla birlikte müteselsilen sorumlu olur.

– m:325 Kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi; Kiracı, sözleşme süresine veya fesih dönemine uymaksızın kiralananı geri verdiği takdirde, kira sözleşmesinden doğan borçları, kiralananın benzer koşullarla kiraya verilebileceği makul bir süre için devam eder. Yani, kiracı kiralananı boşaltmış olsa da kiraya verilebilecek makul sürede kira ödemeye devam eder.

– m:331 Önemli sebeplerle fesih; taraflardan her biri, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir. olağanüstü fesih bildirimi sonrası diğer tarafın zararının tazmin tutarını durum ve koşulları göz önünde tutularak hâkim tarafından karara bağlanır.

– m:340 Bağlantılı işlem yapma yasağı; konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin kurulması ya da sürdürülmesi, kiracının yararı olmaksızın, kiralananın kullanımıyla doğrudan ilişkisi olmayan bir borç altına girmesine bağlanmışsa, kirayla bağlantılı sözleşme geçersizdir.

– m:342 Kiracının güvence (depozito) vermesi; Kiracının depozito vermesi kararlaştırılmış ise, bu tutar 3 aylık kira bedelini aşamaz. Kiracı, depozito olarak para verdiği takdirde, bu para kiraya verenin onayı olmaksızın çekemeyeceği vadeli bir tasarruf hesabına yatırılır.

– m:343 Kira bedelinin belirlenmesi dışında kiracı aleyhine değişiklik yapma yasağı; Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz.

– m:344 Kira bedelinin belirlenmesi; tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumuna göre belirlenir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından belirlenir.

– m:346 Kiracı aleyhine düzenleme yasağı/cezai şart ve muacceliyet kayıtlarının geçersizliği; Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Özellikle, kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir.

– m:354 Dava sebeplerinin sınırlılığı; Taraflar kendi aralarında yaptıkları bir sözleşme ile kanunda öngörülen tahliye sebeplerine (kiraya verenin gereksinimi, yeniden inşa ve imar, yeni malikin gereksinimi, kiracının tahliye taahhüdü, kira bedelini ödememesi, kiracının aynı ilçe veya belde içinde başka konutunun olması, kiracının temerrüdü) bir yenisini ekleyemez.

Erteleme öngörülen yukarıdaki maddeler, 1.7.2020 tarihi itibariyle uygulama alanı bulacak olup, yapılacak kira sözleşmelerinde bu hususlara dikkat edilmesini hatırlatırız.

Bilgilerinize sunarız.

Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

PDF olarak görüntülemek için tıklayınız.

Sirküler No: 3107          

Rize Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 09.03.2020 tarih ve 85550353-105[2020]-E.7749 sayılı özelgesinde;

Vergi Usul Kanunu’nun 320’nci maddesindeki amortisman uygulamasının 2020 yılı veya herhangi bir vergilendirme döneminde yapılmamasında mevzuat yönünden herhangi bir sakınca olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Vergi Usul Kanununun;

-315 inci maddesinde, “Mükellefler amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.“,

-320’nci maddesinde, “Amortisman süresi, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar.

Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz.“,

Hükmü yer almaktadır.

Bu bağlamda, bir iktisadi kıymetin amortismana tâbi tutulabilmesi için, işletmenin aktifinde kayıtlı olması, kullanıma hazır halde bulunması, işletmede bir yıldan fazla kullanılması, yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması ve değerinin her yıl belirtilen haddin üzerinde olması gerekmekte olup, amortisman ayrılmasına iktisadi kıymetlerin aktife girdikleri hesap döneminden itibaren başlanması ve Bakanlığımızca tespit ve ilan edilen faydalı ömür ve amortisman oranlarının dikkate alınması icap etmektedir.

Diğer taraftan, mükellefler bakımından amortisman müessesesi, ihtiyari/zorunluluk arz etmeyen bir uygulama (seçimlik bir hak) mahiyetinde olup, yasal olarak tanınan bu imkanın mükellefler tarafından istenilirse kullanılması veya kullanılmaması (ya da eksik kullanılması) mümkündür.

Ancak, Kanunen her yılın amortismanı ilgili olduğu yılın değerleme işlemlerinde dikkate alınabildiğinden, diğer bir ifade ile amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanın ancak ilgili olduğu yılda dikkate alınması gerektiğinden, herhangi bir yıl amortisman ayrılmaması ya da eksik ayrılması halinde amortisman süresinin uzatılmasına veya herhangi bir yıl amortisman ayrılmaması ya da eksik ayrılması sebebiyle amortisman süresinin son yılında itfa edilmemiş bakiye değerin (net defter değerinin) o yıl defaten gider olarak dikkate alınmasına imkan bulunmamasının yanı sıra, söz konusu yıllar için sonradan geriye dönük olarak düzeltme yapılmak suretiyle amortisman ayrılması da mümkün değildir.

Ayrıca, mükelleflerin, iktisadi kıymetlerini, Bakanlığımızca tespit ve ilan edilen amortisman oranlarının üzerinde bir oran ile itfa etmeleri de mümkün bulunmamakta olup, böyle bir durumun meydana gelmesi halinde, mükellef adına anılan fiil nedeniyle mezkûr Kanunun ilgili ceza hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilmektedir.

Diğer taraftan, amortismana tabi bir iktisadi kıymetin satılması halinde, bedel ile iktisadi kıymetin (amortismana konu edilmiş olması halinde, ayrılan amortisman tutarı düşüldükten sonra kalan net) değeri arasındaki farkın kar veya zarar hesabına geçirileceği tabiidir. 

Açıklamaları yer almaktadır

Bilgilerinize sunar, sağlıklı günler dileriz.

Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

                              PDF olarak görüntülemek için tıklayınız.

             

Sirküler No:3102

Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/1’inci maddesinin 6’nci bendinin (b-i) alt bendinde, tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75. maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından tevkifat yapılacağı, kârın sermayeye eklenmesinin kâr dağıtımı sayılmayacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 75’inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde ise; her nevi hisse senetlerinin kâr paylarının, iştirak hisselerinden doğan kazançların ve kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr paylarının kaynağı ne olursa olsun menkul sermaye iradı sayılacağı öngörülmüştür.

Diğer taraftan 1 Sıra No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dağıtılan kâr paylarında vergi kesintisi başlıklı 15/6-1 bölümünde, tam mükellef kurumlarca kârın dağıtılmayıp şirket sermayesine eklenmesine karar verilmesi halinde, kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmadığından, sermayeye ilave edilen bu tutar üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Hükmüne yer verilmiştir.

Şirketin önceki yıllara ilişkin kârın sermayeye eklendiği tasfiye aşamasında ortaklara dağıtılması sonucu ihtirazi kayıtla vermiş olduğu muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisinin iadesi yönünden yargı yoluna başvurduğu vergi mahkemesinde redde ilişkin kararını üst yargı merciinde temyiz talebinde bulunulmuştur.

Danıştay 9. Daire Başkanlığı tarafından verilen Esas No:2016/4386, Karar No: 2019/292 sayılı Kararında ise;

Önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan geçmiş yıl kârlarının, şirketin tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara dağıtılması durumunda kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılacağı, ödenmiş sermayenin ortaklara dağıtılması durumunda ise vergi kesintisi yapılmayacağı hükmü gereği, şirketlerin mali bünyelerini kuvvetlendirmeye yönelik olarak kârların dağıtılmayıp şirket sermayesine ilave etmelerinin amaçlandığı, tasfiyeye gire şirnketin mali bünyesinin güçlendirmesine gerek bulunmadığından geçmiş yıllarda elde edilen ve ortaklara dağıtmamak suretiyle kesintiye uğramayan kârların tasfiye aşamasında ortaklara dağıtılması halinde vergi kesintisine tabi tutulmaması gerektiği görüşüyle,

Şirketlerin tasfiye işlemlerinin tamamlanması, tasfiye kârının ortaklara dağıtılarak gelir (stopaj) vergisinin ödenmesinin ardından tasfiye sonucu geri verilen sermaye paylarından dağıtılmayıp sermayeye eklenen kâr payını ayrıştırıp vergilendirmenin, Yasa’nın kârın sermayeye eklenmesinin kâr dağıtımı sayılmayacağı yönündeki hükmüne ve amacına aykırı olacağı, Yasa’da öngörülmeyen bir hususun tebliğ, sirküler, özelge gibi idari işlemlerle vergilendirilmesinin mümkün olmadığı yönünde karar vermiş bulunmaktadır.

Tam mükellef kurumların geçmiş yıllarda elde edilen ve ortaklara dağıtmayıp sermayeye eklenen kârların tasfiye işleminde dağıtılması halinde tevkifat yapılması yönünde idare uygulamasının devam ettiğini hatırlatmak isteriz.

Bilgilerinize sunar, sağlıklı günler dileriz.

Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.

PDF olarak görüntülemek için tıklayınız.